Çok yönlü bir tedavi yaklaşımı olan rehabilitasyon, kişinin doğuştan veya sonradan gelen hareket kısıtlamalarını ortadan kaldırarak iyileştirilmesini hedefler.

Odaklandığı konuya göre farklı şekillerde uygulanabilen rehabilitasyon, fizik tedavi uzmanı önderliğinde fizyoterapist, iş uğraşı terapisti, psikolog, hemşire, sosyal çalışmacı gibi sağlık profesyonelleri eşliğinde sürdürülür.

Rehabilitasyon, fizyolojik ve anatomik bozuklukları kısmen veya tamamen gidererek bireylerin fiziksel bağımsızlık kazanmasını amaçlayan bir tedavi yöntemidir.

Bedendeki fonksiyon kaybına ve hastaya özel olarak planlanan rehabilitasyon programında tek tip bir standart yoktur. Uygulama ile hedeflenen ise fiziki yetersizlikleri ortadan kaldırmak, fonksiyon bozukluklarından kaynaklanan ağrıları minimuma indirmek, bireyin mevcut kapasitesini en üst düzeyde kullanmasını sağlamaktır.

Rehabilitasyon, kişinin fiziksel aktivitelerini sorun yaşamadan ve tek başına gerçekleştirebilmesine yönelik bir uygulamadır. Sorunlu bölgeye ve kişinin durumuna göre kendi içinde farklı türlere ayrılır:

Mesleki Rehabilitasyon

Mesleki rehabilitasyon herhangi bir bozukluk, yaralanma veya hastalık sonrasında bireyin işe dönme sürecinde karşılaştığı problemlerin üstesinden gelmeye yarayan bir uygulamadır. Bu süreç oldukça geniş ve kapsamlı müdahaleleri kapsar, bireyin mevcut durumuna en uygun mesleği bulmaya odaklanır.

Mesleğin yapılabilirliğini belirlemede iş analizleri, kişinin bilgi ve becerisi gibi pek çok faktör göz önünde bulundurulur. Böylece kişinin kendi engeline en uygun mesleği bulması ve uygulaması sağlanır. Buradaki amaç, fiziksel iyileşme sağlamaktan çok mevcut duruma en uygun çalışma standartlarını belirlemektir.

Ortopedik Rehabilitasyon

Özelleşmiş bir alt birim olan ortopedik rehabilitasyon, iskelet sistemindeki pek çok hastalığın tedavisine yönelik planlanan uygulamaların bütünüdür. Buradaki tedavi seçenekleri hastalığın tanı ve teşhisine göre değişkenlik gösterir. Özellikle ameliyat öncesi ve sonrası süreçte kişinin fiziksel engelleri aşması, hareket kabiliyetini yeniden kazanması ortopedik rehabilitasyon ile sağlanır. Uygulama alanlarından bazıları ise şunlardır:

• Geçirilen travmalar
• Doğum anomalileri
• Periferik damar hastalıkları
• Arteriyel ve venöz dolaşım bozuklukları
• Kangren
• Sepsis
• Tekrarlayan kemik iltihapları
• Yanıklar
• Kas ve iskelet sistemine ilişkin hastalıklar

Nörolojik Rehabilitasyon

Nörolojik rehabilitasyon, herhangi bir sebeple oluşan sinir hasarı kaynaklı işlev kayıplarına odaklanır. Yatak seviyesinden adım atmaya kadar bütün aşamalarda hastaya gerekli fizyoterapi desteğinin verilmesini sağlar.

En temelinde felç, işlev kaybı, duyu ve denge bozuklukları gibi sorunların tedavi edilmesine yarayan uygulamalardır. Tedavi kapsamında kas kasılmalarını hafifletmek adına çeşitli egzersizler, ortez kullanımı, botoks enjeksiyonu ve medikal yaklaşımlar bir arada kullanılır.

Kas ve iskelet problemlerine sebebiyet veren nörolojik bozukluklar, bu çok yönlü tedavi sistemi ile iyileştirilebilir. İnmeler, omurilik ve beyin yaralanmaları, sinir yaralanmaları, yüz felci, beyin felci ve Parkinson gibi pek çok hastalık nörolojik rehabilitasyon kapsamına girer.